Moeten de zonnepanelen op onze VvE schoongemaakt worden?

Zonnepanelen zijn een slimme investering voor een Vereniging van Eigenaars (VvE). Ze dragen bij aan verduurzaming, verlagen de energiekosten en verhogen vaak de waarde van het gebouw. Maar na de installatie rijst al snel de vraag: moeten die zonnepanelen eigenlijk ook schoongemaakt worden? En zo ja, hoe vaak, wie doet dat en is het de moeite waard?

In dit artikel lees je of reiniging van zonnepanelen noodzakelijk is, wat het effect is op de opbrengst, hoe vaak je het zou moeten doen en wat je als VvE wel of niet zelf mag ondernemen.

---

Verlies van rendement door vervuiling

Zonnepanelen liggen meestal op het dak en zijn daardoor blootgesteld aan weer, wind, regen, stof, bladeren, vogelpoep en luchtvervuiling. Al deze factoren kunnen het glasoppervlak van de panelen vervuilen, waardoor minder zonlicht de zonnecellen bereikt en het rendement daalt.

Maar hoeveel verlies levert dat eigenlijk op? Onder normale omstandigheden is het rendementsverlies beperkt: gemiddeld tussen de 2% en 5% per jaar. In landelijke gebieden of bij schuine panelen is dat verlies vaak nog kleiner, omdat regen de meeste vervuiling vanzelf afspoelt. In stedelijke gebieden, bij platte daken of in de buurt van snelwegen, industrie of bomen, kan vervuiling zich wél sneller ophopen. In zulke gevallen kan het rendementsverlies oplopen tot 8% of meer.

Dat klinkt misschien niet dramatisch, maar als de VvE investeert in tientallen panelen, kan het financieel wél interessant zijn om het rendement optimaal te houden.

---

Is schoonmaken echt nodig?

In veel gevallen is schoonmaken niet direct noodzakelijk. Zeker als de zonnepanelen onder een hoek zijn geplaatst (vanaf circa 15 graden), spoelt regen het meeste vuil weg. De fabrikant houdt bij de opbrengstprognoses al rekening met een klein verlies door natuurlijke vervuiling.

Toch kan een schoonmaakbeurt zinvol zijn wanneer:

• het dak plat is en er geen natuurlijke afwatering is;

• er zichtbare vervuiling is, zoals vogelpoep of bladeren;

• de opbrengst plotseling (merkbaar) is gedaald zonder technische oorzaak;

• de panelen zich in een gebied met veel fijnstof of industrie bevinden.

In dat geval kan een schoonmaakbeurt het verlies deels herstellen en de levensduur van de installatie bevorderen.

---

Wat levert het op?

Of schoonmaken loont, hangt af van de situatie. Uit diverse tests en onderzoeken blijkt dat reinigen in gunstige omstandigheden slechts 1 à 3% extra rendement oplevert. In zwaar vervuilde omstandigheden kan dit oplopen tot 10% of meer.

Voor een VvE is de kostenterugverdientijd dus een belangrijke afweging. Stel dat de jaarlijkse opbrengst van de zonnepanelen € 3.000 is. Een stijging van 5% levert dan € 150 op. Als een schoonmaakbeurt € 200 kost, is dat dus niet direct rendabel — tenzij er sprake is van blijvende vervuiling die het systeem structureel benadeelt.

---

Hoe vaak zou je zonnepanelen moeten schoonmaken?

De meeste experts adviseren om de panelen eens in de 2 tot 4 jaar te inspecteren op vervuiling. Pas wanneer er sprake is van zichtbare aanslag of merkbaar verlies in opbrengst, is reinigen aan te raden.

In sommige gevallen, zoals bij omgevingen met veel luchtvervuiling, kan jaarlijkse reiniging rendabel zijn. Houd daarbij rekening met het volgende:

• Inspecteer eerst de monitoringgegevens van het systeem (indien beschikbaar).

• Vergelijk maand- of jaaropbrengsten met eerdere jaren.

• Beoordeel de fysieke staat van de panelen (bijvoorbeeld met een drone of vanuit een hoger gelegen punt).

---

Mag je het als VvE zelf doen?

In principe mag je als VvE zelf de zonnepanelen schoonmaken, maar alleen als dit veilig kan. Daarbij gelden de volgende richtlijnen:

Wat mag je wél doen?

• Alleen reinigen vanaf een veilige werkplek, zoals een plat dak met valbeveiliging.

• Gebruik van zacht water (osmosewater) of gedemineraliseerd water en een zachte borstel of spons.

• Reinig bij voorkeur bij bewolkt weer of in de vroege ochtend om thermische schokken (door koud water op heet glas) te voorkomen.

Wat moet je absoluut niet doen?

• Nooit op of tegen de panelen leunen of stappen.

• Geen hogedrukreinigers gebruiken: dit kan de coating of afdichting beschadigen.

• Geen agressieve schoonmaakmiddelen of schuursponzen gebruiken.

• Nooit werken zonder valbeveiliging, zeker niet op schuine daken of hogere verdiepingen.

Bij twijfel is het altijd veiliger om een professioneel bedrijf in te schakelen.

---

Professionele reiniging: waar let je op?

Wil je het werk uitbesteden aan een gespecialiseerd bedrijf? Let dan op:

• Vraag een offerte aan bij een gecertificeerde partij met ervaring in zonnepaneelreiniging.

• Controleer of ze verzekerd zijn voor schade.

• Vraag of ze werken met osmosewater en speciaal materiaal.

• Vraag eventueel ook om een inspectie van de installatie.

Via VvE.nl/offertes kunnen VvE’s vrijblijvend meerdere offertes opvragen van bedrijven die ervaring hebben met duurzame installaties zoals zonnepanelen.

---

Tot slot: maak een plan als VvE

Net als bij onderhoud aan het dak of schilderwerk, is het verstandig om ook de reiniging van zonnepanelen mee te nemen in het Meerjarenonderhoudsplan (MJOP). Zo voorkom je verrassingen en kun je als VvE weloverwogen beslissen wanneer en hoe je schoonmaakt — en of dat uitbesteed wordt.

---

Conclusie

Het schoonmaken van zonnepanelen is meestal niet dringend nodig, maar in bepaalde situaties kan het wel degelijk een positief effect hebben op de opbrengst en levensduur van het systeem. Als VvE is het raadzaam om periodiek te controleren op vervuiling en indien nodig actie te ondernemen — mits veilig. Overweeg bij twijfel professionele hulp, en neem reiniging op in het onderhoudsplan. Zo blijven de panelen én de energieopbrengst in topconditie.