Het verduurzamen van een woning is al een uitdaging op zich, maar wanneer je dit samen moet regelen in een Vereniging van Eigenaren (VvE), wordt het proces vaak nog complexer. Verschillende belangen, financiële zorgen en persoonlijke voorkeuren maken het lastig om iedereen op één lijn te krijgen. Toch zijn er manieren om dwarsliggers mee te krijgen en een verduurzamingsproject succesvol te maken. In dit artikel bespreken we de uitdagingen, oplossingen en professionele hulp die beschikbaar is voor VvE’s.
De omvang van het probleem
In Nederland maken ruim 1,4 miljoen woningen deel uit van een VvE. Deze verenigingen variëren van grote torenflats tot kleinschalige, opgedeelde woningen. Vooral in kleinere VvE’s, waar vaak minder dan vijftien woningen deel van uitmaken, is verduurzaming een uitdaging. Bij grotere VvE’s is er vaak meer professionaliteit en ervaring, terwijl kleine VvE’s het vaak moeten doen met beperkte kennis en middelen.
Toch is verduurzaming steeds belangrijker, mede door de stijgende energieprijzen en de toenemende vraag naar energiezuinige woningen. Hypotheekverstrekkers en kopers hechten veel waarde aan een goed energielabel, waardoor verduurzaming ook bij oudere panden onvermijdelijk wordt.
Wat houdt bewoners tegen?
Een van de grootste obstakels bij verduurzaming binnen een VvE is het verkrijgen van draagvlak. Vaak zijn er bewoners met verhuisplannen die geen behoefte hebben aan een grote investering. Anderen hebben simpelweg geen financiële ruimte of interesse om mee te doen. „Soms is het heel persoonlijk,” zegt Pieter Roorda van Centraal Beheer. „Er zijn gevallen waarin iemand de buurman geen dakisolatie gunt, bijvoorbeeld omdat diegene weinig bijdraagt aan de VvE.”
Daarnaast spelen leeftijd en levensfase een rol. Oudere bewoners zien de voordelen van verduurzaming soms niet meer in, terwijl jonge eigenaren vaak juist enthousiast zijn over duurzame investeringen.
Professionele hulp en het belang van een goed voortraject
Om VvE’s te ondersteunen, bieden verschillende organisaties professionele hulp. Zo helpt Centraal Beheer VvE’s met een verduurzamingsplan. Dit omvat een adviesrapport met scenario’s en kosten, een informatieavond en een vragenuurtje voor bewoners.
Het voortraject is cruciaal, benadrukt Roorda. „Het begint bij open communicatie. Je moet iedereen horen en rekening houden met verschillende motivaties, zoals financiële voordelen, comfort of milieubewustzijn.”
Ook Vereniging Eigen Huis adviseert om verduurzaming stap voor stap aan te pakken. „Zet verduurzaming op de agenda, bespreek de wensen van bewoners en kijk naar de mogelijkheden voor financiering, zoals het Warmtefonds of het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting,” aldus Steven Wayenberg, VvE-expert bij Vereniging Eigen Huis.
Juridische conflicten binnen VvE’s
Wanneer er geen consensus wordt bereikt, kunnen juridische conflicten ontstaan. In veel VvE’s is een tweederdemeerderheid voldoende om een besluit door te voeren, maar dit kan leiden tot spanningen tussen bewoners. Het aantal juridische geschillen binnen VvE’s neemt toe, met name over onderhouds- en verduurzamingsplannen.
Volgens jurist Stijn Bouwmeister van Achmea Rechtsbijstand ontstaan conflicten vaak in kleinere of inactieve VvE’s, waar weinig reserves zijn opgebouwd. „Nieuwe eigenaren met ambitieuze plannen zorgen vaak voor onenigheid,” legt hij uit.
Hoewel juridische stappen mogelijk zijn, is dit niet ideaal. „Je wilt geen burenruzies creëren,” zegt Wayenberg. „Probeer daarom altijd eerst tot een compromis te komen.”
Kosten en financiering
De kosten voor verduurzaming kunnen flink oplopen. Per appartement ligt dit gemiddeld tussen de €15.000 en €20.000, afhankelijk van de omvang van de maatregelen. Denk hierbij aan isolatie, zonnepanelen of het vervangen van een verwarmingssysteem.
Wayenberg benadrukt dat het ideaal is als de besparing op energiekosten de stijging van de servicekosten compenseert. „Maar dat lukt niet altijd. In dat geval kun je bewoners overtuigen door te wijzen op de waardestijging van het pand na verduurzaming.”
Voor bewoners met verhuisplannen kan verduurzaming toch aantrekkelijk zijn. Isabelle van der Ende van Milieu Centraal legt uit: „Veel VvE’s financieren verduurzaming via een lening van het Warmtefonds. De maandelijkse bijdrage wordt verhoogd, maar bij verkoop neemt de nieuwe eigenaar deze over. Bovendien stijgt de waarde van het appartement direct door een beter energielabel.”
Ondersteuning voor VvE-bestuurders
Een ander knelpunt is het gebrek aan kennis en tijd bij VvE-bestuurders. Veel bestuurders zijn vrijwilligers met een drukke agenda. Het opstellen van een verduurzamingsplan, het aanvragen van offertes en subsidies, en het organiseren van vergaderingen is vaak een zware last.
Gelukkig komt er steeds meer ondersteuning. Milieu Centraal lanceert dit jaar een landelijk Kenniscentrum voor Verduurzaming van VvE’s. Hier kunnen VvE’s terecht voor telefonische hulp en advies. Ook worden gemeenten en professionals gestimuleerd om VvE’s beter te begeleiden.
Eerst onderhoud, dan verduurzaming
In veel gevallen is verduurzaming niet direct mogelijk omdat het onderhoud van het pand niet op orde is. Wayenberg benadrukt het belang van een goed Meerjarenonderhoudsplan (MJOP). „Schilderwerk, betonrot en andere basisonderdelen moeten eerst worden aangepakt voordat je aan verduurzaming begint. Dit vraagt om een duidelijke planning en voldoende reserves.”
Conclusie
Het verduurzamen van een VvE is een uitdagend proces, maar met de juiste aanpak en ondersteuning is het haalbaar. Open communicatie, goed vooroverleg en professionele begeleiding zijn essentieel om iedereen mee te krijgen. Hoewel juridische conflicten soms onvermijdelijk lijken, kunnen veel problemen worden voorkomen door bewoners vanaf het begin te betrekken en te luisteren naar hun wensen en zorgen.
Met de stijgende energieprijzen en de toenemende vraag naar duurzame woningen is verduurzaming niet alleen een noodzaak, maar ook een kans. Door samen te werken en gebruik te maken van beschikbare hulpbronnen, kunnen VvE’s stappen zetten richting een duurzamere toekomst.
Bron: De Telegraaf